Wandelroute 'De Korenwolf' (7,5 km)
Door het land van de veldhamster


 

In het kort
Route
Korenwolfrondwandeling, een niet-gemarkeerde wandeling, lengte ongeveer 7,5 km, duur 2 uur

Startpunt
parkeerterrein bij Kasteel Schaloen

Beste seizoen
alle seizoenen, in het vroege voorjaar zijn de anemonen en viooltjes uitbundig aanwezig; de bloesem van de meidoornstruiken is iets later; in winters met sneeuw zijn de dalen en heuvels nog fabelachtiger

Honden
aangelijnd, anders kunnen de andere dieren opgeschrikt worden

Invaliden/kinderwagens
het hoogteverschil en de glibberigheid (bij natte weersomstandigheden zijn de leempaden behoorlijk glad) maken het gebied minder geschikt voor mensen die niet goed ter been zijn

Horeca
bij het startpunt ruimschoots aanwezig (Kasteel Schaloen), verder langs de route niet

Regels
toegang tussen zonsopgang en zonsondergang, alleen op wegen en paden


Op weg
We vertrekken bij kasteel Schaloen. Met de rug naar de voorzijde van dit kasteel lopen we door een waar prieel van lindebomen.
Bij dit fraaie kasteel, waarvan de geschiedenis teruggaat tot de 14e eeuw, ligt 'Sjloensheim'-Schaloenmolen, een heemtuin van het IVN-Valkenburg (1). In deze tuin zijn allerlei planten van de Zuid-Limburgse bodem te bewonderen.

Schuur en kapel
We steken een voorrangsweg over (opletten bij het oversteken) en lopen de tegenover gelegen landweg in.
Links ligt een werkschuur van de Vereniging Natuurmonumenten (2). Hierin wordt allerlei materieel opgeslagen, dat nodig is voor het onderhoud van de eigendommen van de Vereniging. Bij de kapel (3) houden we links aan. Voor deze kapel staat een informatiebord, waarop uitleg gegeven wordt over wegkruisen en kapellen. Elk wegkruis heeft zijn geschiedenis en betekenis; zo kennen we dankbaarheidskruisen, moordkruisen, ongelukskruisen, pelgrimskruisen enz. Opmerkelijk is dat deze kapel een kruiskapel is; er wordt namelijk een kruis vereerd. Normaal staat er een beeld van een of andere heilige in, meestal een Mariabeeld. Ook in deze kapel staat een Mariabeeld, maar dit is dus niet de ‘hoofdpersoon.’

Koren voor de korenwolf
Na ca. 750 m slaan we rechts een pad in, dat flink stijgt en naar een bos voert.
Vlak voor dit bos ligt links een kleine, bloemrijke akker, die eigendom is van Natuurmonumenten en onderdeel uitmaakt van het gebied Genhoes(4). Op deze akker worden weer granen geteeld. Deze akker wordt niet diep geploegd en er worden geen bestrijdingsmiddelen gebruikt. De korenwolf zou zich hier dus thuis kunnen voelen. Gaat u niet de akker op om hamsterburchten op te sporen, want dat zou de dieren juist weer verjagen.

St. Jansbosch en Gerendal
We wandelen het bos in, dat St. Jansbosch (eigendom van Staatsbosbeheer) heet (5). We blijven steeds rechtdoor lopen en komen na het verlaten van het bos tussen weilanden. Na ca. 300 m gaan we scherp linksaf, weer richting bos. We negeren iets verder een weg naar links. Na een daling lopen we op een geasfalteerde T-splitsing naar rechts.
We komen nu in het Gerendal (6). Het betreft een zogenaamd droogdal, dat alleen bij dooi of regenval water afvoert en voor de rest droog staat. In het Gerendal, een uniek natuurgebied, liggen bezittingen van Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten. Er zijn prachtige poelen, die in het voorjaar en de zomer vol leven zitten. In diverse weilanden staan een groot aantal oude en jonge hoogstamfruitbomen. De uitgestrekte kalkgraslanden worden begraasd door het mergellandschaap, een schaapsoort die zich door zijn bouw bijzonder thuisvoelt op de Zuid-Limburgse hellingen. Daarnaast staan er op deze prachtige hellingen bossen met een unieke flora. Tenslotte ligt er een orchideeëntuin(7), waarin 20 soorten orchideeën groeien en bloeien. De tuin is van begin mei tot eind juni geopend.

Gank mer wiejer en maak andere bliejer
(Ga maar verder en maak anderen blijer). Ga op de driesprong met deze tekst (8) rechtsaf richting Sibbe/IJzeren. We negeren een pad (Stegelpad) naar links en iets verder een bosweg naar rechts. We komen op een plateau met links Scheulder en rechts Sibbe. Iets verder ligt rechts een nieuwbouwboerderij (9). Dit is een zogenaamde verplaatsingsboerderij: een boerderij die wegens stankoverlast uit een dorpskern overgeplaatst is.

Hier leven ze dan: de korenwolven
Na een boerderij slaan we scherp rechtsaf en volgen een geel-rode markering van het Krijtlandpad.
Dit Krijtlandpad is een rondwandeling van ca. 90 km door het meest zuidelijke gedeelte van Zuid-Limburg. Op een splitsing houden we links aan, en volgen nog steeds de geel-rode markering. Nu lopen we weer door een gebied dat zich uitstekend leent voor de korenwolf: veel akkers en nagenoeg vlak (10).

Grubben en wissels
We nemen nu de eerste weg naar rechts (scherpe bocht) en lopen iets verder opnieuw het St. Jansbosch in.
Rechts in het bos ligt een prachtige grubbe (11) ; dit is een door het afstromend water uitgeslepen inkerving in de bodem. Vaak worden dergelijke grubben als voetpad gebruikt. Ook heeft zich een bijzondere flora ontwikkeld, met sleutelbloem, daslook, bosanemoon en salomonszegel. We passeren daarnaast veel wissels; dit zijn vaste paadjes die de dieren gebruiken om hun voedselgebied te bereiken vanuit hun woonplekken.
We blijven steeds rechtdoor en bergafwaarts lopen. Bij de kruiskapel komen we weer op de heenweg en blijven rechtdoor lopen. We steken opnieuw de voorrangsweg over en komen uiteindelijk weer bij kasteel Schaloen, waar deze wandeling eindigt.

Gebiedsinformatie
‘Korenwolf’ oftewel ‘korenwoof’ is het Zuid-Limburgse woord voor veldhamster of hamster (woof = een inhalig persoon). De naam heeft het diertje te danken aan het feit dat hij een wintervoorraad graankorrels aanlegt van ongeveer 5 kg. Oorspronkelijk komt de veldhamster voor op de steppen.In Nederland bestaat het leefgebied uit kleinschalige akkerbouwgebieden op de löss- en leemgronden van Zuid- en Midden-Limburg. In dat gebied bouwen zij een ondergrondse, ongeveer
60 cm diepe burcht. Het diertje zelf is ca. 25 cm lang en heeft een bontgekleurde vacht. De korenwolf is familie van de goudhamster.



Colofon
Tekst: Mart Huls
Productie: Buro Kloeg, Bunnik


Adressen
VVV Valkenburg en Mergelland
Theodoor Dorrenplein 5
6301 DV Valkenburg aan de Geul
tel. 043-6098600

Kasteel Schaloen
Oud Valkenburg 5
6305 AA Oud-Valkenburg
tel. 043-4591417

Heemtuin 'Sjloensheim'-Schaloenmolen
Oud-Valkenburgerweg bij Kasteel Schaloen
openingstijden:
begin mei t/m september,
dagelijks van 12.30 tot 17.00 uur
tel. 043-3644718/6016196

Orchideeëntuin
Tussen Oud-Valkenburg en
Schin op Geul
Gerendal 2
openingstijden:
begin mei t/m eind juni,
dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur
tel. 043-4592469

Excursie-informatie
Bezoekerscentrum Brunssummerheide
Schaapskooiweg 99
6414 EL Heerlen
tel. 045-5223131

Vereniging Natuurmonumenten
Ledenservice tel. 035-6559911